80% meer mensen bereiken? Schrijf op taalniveau B1

9 april 2017 • 6 minuten leestijd

Wist je dat 95 procent van alle teksten moeilijk leesbaar is voor 60 procent van de bevolking? Het gevolg: meer dan de helft van de Nederlanders begrijpt brieven, offertes of flyers niet. In dit blog lees je meer over hoe dat komt. Ik vertel je graag hoe je teksten in eenvoudiger Nederlands schrijft.

Wat zijn de taalniveaus?

Er zijn in Europa drie taalniveaus opgesteld: taalniveau A, B en C. Deze taalniveaus zijn verdeeld in twee subniveaus: 1 en 2. Taalniveau A1 is het laagste taalniveau en taalniveau C2 het hoogste. In de grafiek hieronder staat aangegeven hoe de verdeling van taalniveaus in Nederland is (cijfers afkomstig van BureauTaal). Mensen met niveau A zijn over het algemeen kinderen of immigranten die inburgeren. Zij begrijpen korte zinnen met veelvoorkomende woorden. Zoals je ziet, komt B1 het meeste voor: 40% van de bevolking heeft dit niveau. Zij kunnen zich goed redden in het Nederlands. Zolang je op taalniveau B1 schrijft, begrijpt 80% van de bevolking je tekst.

Wat is het verschil tussen B1 en C1?

Onderstaand voorbeeld maakt duidelijk wat het verschil is tussen een tekst op B1- of C1-niveau. Lees deze tekst eens:

“Buro Koorts bedrijft marketing ter ondersteuning van diverse ondernemingen in allerlei branches door intern processen te optimaliseren en extern af te stemmen op de doelgroep, met als doel het creëren van vooruitgang, waarbij we altijd het grote geheel in ogenschouw nemen. Bij interesse in onze dienstverlening kan er contact opgenomen worden.”

Is voor jou meteen duidelijk wat hier staat? Vergelijk het met de tekst hieronder:

“Buro Koorts bestaat uit een ervaren marketingteam met diverse specialisten. Voor een vast bedrag per maand zetten we al onze vaardigheden in voor jouw bedrijf. Een heel team voor de kosten van één medewerker. Benieuwd wat marketing voor jouw bedrijf kan doen? Maak direct een afspraak voor een goed gesprek over marketing.”

Nu denk je misschien: deze teksten vertellen niet dezelfde boodschap. Dat klopt. Vaak staat een tekst op C1-niveau vol met allerlei informatie die laat zien hoeveel de schrijver weet over het onderwerp. Maar sommige informatie is simpelweg niet zinvol voor de lezer.

En wees vooral niet bang dat je teksten onprofessioneel lijken. Het maakt je tekst niet minder goed. Ook hoger opgeleiden en professionals lezen liever teksten op taalniveau B1 dan een hoger niveau. Het leest nou eenmaal sneller en gemakkelijker. Het maken van de vertaalslag van ingewikkelde materie naar heldere taal is juist zo knap! Dat is professioneler dan een onleesbare tekst

.

Checklist: hoe schrijf je teksten op taalniveau B1?

Wil je een tekst schrijven op taalniveau B1? Dan moet je rekening houden met 14 regels, opgedeeld in 3 onderdelen. Omdat we begrijpen dat ze lastig te onthouden zijn, ontwikkelden we deze checklist. Print hem uit en houd hem altijd naast je teksten. Dan weet je zeker dat jouw teksten leesbaar zijn.

Bereid je tekst voor

Voordat je begint, is het belangrijk om je tekst voor te bereiden. Een tekst begint bij een plan. Dit doe je met behulp van de volgende drie regels:

Regel 1: Bepaal de doelgroep van je tekst

Denk goed na wie de doelgroep is van jouw tekst. Je schrijft immers niet voor jezelf, maar voor een ander. Wie is nu precies de lezer van jouw tekst?

Regel 2: Bepaal het doel van je tekst

Wat is het doel van jouw tekst? Je schrijft een tekst altijd om een bepaald effect te bereiken bij de lezer. Je wilt dat de lezer iets doet.

Regel 3: Verplaats je in je lezer

Je kunt je gemakkelijk in je lezer verplaatsen door vragen te stellen. Welke vragen zou jij hebben over jouw onderwerp? Neem nou het onderwerp ‘Schrijven op taalniveau B1’. Je kunt vragen: “Wat is taalniveau B1?” en “Hoe schrijf je op taalniveau B1?”.

Kies voor de juiste structuur

Wanneer je de tekst voorbereid hebt, is het belangrijk om de structuur van je tekst vast te stellen. Dit doe je met behulp van de volgende drie regels:

Regel 4: Kies een goede titel

Een titel is het allereerste wat je lezers zien. Zorg ervoor dat deze prikkelt, maar maak hem ook informatief. Sluit je titel niet aan bij de tekst? Dan haken je lezers alsnog af. Kortom: een goede titel is uitnodigend, gericht op actie én past bij de tekst.

Regel 5: Zet het doel aan het begin van de tekst

In regel 2 heb je je doel bepaald. Zorg ervoor dat deze direct in het begin van de tekst terugkomt.  Maak dat doel concreet en noem het in de inleiding.

Regel 6: Gebruik tussenkopjes

Niets leest zo vervelend als een lange tekst zonder tussenkopjes. Tussenkopjes geven structuur aan je tekst en zorgen ervoor dat de lezer zich alleen hoeft te richten op dat wat voor hem belangrijk is. De vragen die je bij regel 3 hebt bedacht, zijn vaak goede tussenkopjes. Let op dat de tussenkop de lading van de tekst dekt. De tussenkopjes moeten relevant zijn.

Regel 7: Schrijf korte alinea’s

Korte alinea’s maken een tekst overzichtelijk. Probeer 6 tot 8 regels per alinea te gebruiken. Behandel één onderwerp per alinea.

Kies de juiste zinnen en woorden

Vervolgens ga je je tekst schrijven. Houd daarbij rekening met de volgende zes regels:

Regel 8: Schrijf korte zinnen

Gebruik gemiddeld 10 tot 12 woorden per zin. Knip langere zinnen in tweeën, bijvoorbeeld bij woorden als: want, omdat of waardoor. Of maak er vragende zinnen van. Ook opsommingen werken goed. Let erop dat elke zin slechts één boodschap bevat. Het is niet erg om af en toe een langere zin te gebruiken. Zorg er dan wel voor dat deze niet te complex wordt.

Regel 9: Schrijf actieve zinnen

Met actieve zinnen bedoel ik dat er altijd een onderwerp én persoonsvorm in de tekst staat. Het tegenovergestelde van een actieve zin is een passieve zin. Dat moet je voorkomen. Vergelijk de zinnen hieronder maar eens. Bij de passieve zin weet je niet wie wat moet doen. De actieve zin is duidelijk.

• Passief: Er moet contact worden opgenomen
• Actief: U moet contact met ons opnemen.

Regel 10: Vermijd vaktaal

Het klinkt misschien vanzelfsprekend, toch is dit misschien wel de belangrijkste regel: gebruik woorden die veel voorkomen. Vaktaal is handig voor collega’s. Maar mensen buiten je werkveld zullen er weinig van begrijpen. Houd rekening met je publiek.

Regel 11: Schrijf concreet

Gebruik concrete woorden en vermijd omslachtige woorden. Omslachtig woordgebruik maakt een tekst moeilijker te begrijpen. Kan iets in één woord worden gezegd? Doe dit dan ook. Zinnen als “Ik ga u mededelen” of “In deze brief treft u een formulier aan” zijn abstract en formeel. Maak zulke zinnen concreet: “Ik vertel je” of “In deze brief vindt u een formulier”.

Regel 12: Gebruik signaalwoorden

Gebruik signaalwoorden om zinnen aan elkaar te verbinden. Denk aan woorden als omdat, daardoor, zodat en want. Dit brengt eenheid aan in je tekst en maakt de tekst leesbaarder.

Regel 13: Gebruik geen nominalisaties

Tsja, nu moet ik toch een woord gebruiken wat zeker geen B1 is: nominalisaties. Een nominalisatie is een werkwoord dat veranderd is in een zelfstandig woord. Bekijk hieronder het voorbeeld maar eens, dan begrijp je wat ik bedoel. Nominalisaties hebben veel raakvlakken met de passieve zinnen. Door nominalisaties te gebruiken, maak je de zinnen passief.

• Met nominalisatie: Het aanleveren van het formulier gebeurt op maandag.
• Zonder nominalisatie: U levert het formulier maandag in.

Regel 14: Wees consistent

De laatste regel die ik mee wil geven, is: wees consistent. Gebruik altijd hetzelfde woord voor hetzelfde ding. Ga dingen niet door elkaar gebruiken.

Kunnen wij je helpen met teksten in eenvoudig Nederlands?

Wij gebruiken de regels voor het schrijven op taalniveau B1 in onze marketing. Kunnen we je daarmee helpen? Verhoog je bereik met teksten in eenvoudig Nederlands. Teksten die 80% van de bevolking gegarandeerd begrijpt. Teksten die hun doel bereiken.